فک نامتقارن چیست + روش های درمان فک نامتقارن

فک نامتقارن یا کج یکی از اختلالاتی است که تاثیر منفی بر زیبایی چهره افراد می گذارد. این عارضه علاوه بر مشکلات ظاهری می تواند در غذا خوردن، تکلم، تنفس و خوابیدن فرد هم مشکل ایجاد کند.

از جمله روش های درمان فک کج می توان به ارتودنسی فک نامتقارن و جراحی فک نامتقارن اشاره کرده که در ادامه بیشتر درباره علائم، دلایل و راه های درمان این ناهنجاری فکی صحبت خواهیم کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ناهنجاری با وب سایت دکتر کامیار خضری متخصص ارتودنسی در کرج همراه باشید.

علائم فک نامتقارن چیست؟

فک نامتقارن در بعضی مواقع به قدری شدید است که می توان در یک نگاه در آینه متوجه آن شد. اما بعضی اوقات به دلیل اختلالاتی که در جویدن غذا یا تکلم ایجاد می شود می توان متوجه این عارضه شد. از جمله سایر علائم نامتقارن بودن فک عبارتند از:

• درد در شقیقه ‌ها
• درد در مفصل فک
• صدا دادن فک
• سفت و منقبض شدن فک
• درد در شانه ‌ها یا پشت

دلایل نامتقارن بودن فک بالا یا پایین چیست؟

فک برای اینکه وظیفه خود را به خوبی انجام دهد نیاز به هماهنگی تاندون ها، استخوان ها و عضلات دارد. در صورتی که هر کدام از این ساختارها دچار اختلال شوند باعث کج شدن فک می شود. از جمله دلایل زاویه فک نامتقارن عبارتند از:

ضربه یا شکستگی فک

ضربه به فک ممکن است در اثر تصادف، ضرب و شتم، زمین خوردن، آسیب های ورزشی و … باشد که منجر به ترک خوردن، دررفتگی یا شکستگی فک می شود.

ضربه به فک ممکن است در هر سنی رخ دهد اما اصولا افرادی که پوکی استخوان دارند یا تراکم استخوان پایین تری دارند، بیشتر از این ضربه آسیب می بینند و دچار کجی فک می شوند.

اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی (TMJ)

این مفصل مشابه لولایی است که فک پایین و بالا را به یکدیگر متصل می کند. یکی از شایع ترین دلایل نامتقارن بودن فک مربوط به اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی است.

اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی زمانی رخ می دهند که مشکلاتی در خود مفصل، عضلات یا رباط های اطراف آن به وجود بیاید. وارد آمدن ضربه فک و بیماری های فصلی ممکن است دلیل این نوع اختلالات باشند. اما گاهی اوقات این نوع اختلالات بدون هیچ دلیلی ظاهر می شوند.

این نوع اختلالات را می توانید با روش های زیر درمان یا علائم آن را تا حد زیادی کاهش دهید:

• کمپرس یخ روی فک خود بگذارید تا درد و التهاب آن کاهش پیدا کند.
• برای کاهش درد می توانید از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنید.
• از حرکت دادن شدید فک پرهیز کنید.
• از تمرینات مخصوص مفصل فک برای کاهش درد انجام دهید.
• در صورتی که بر استرس خود کنترل داشته باشید، فک شما شل و ریلکس خواهد شد.

نقایص مادرزادی

یکی از دلایل نامتقارن بودن فک برخی از افراد، نقایص مادرزادی است و به صورت ژنتیکی به این اختلال مبتلا هستند. این اختلال ممکن است با ارتودنسی، جراحی و یا حتی مراقبت های حمایتی و تغییر سبک زندگی قابل درمان باشد.

هم‌ تراز نبودن دندان‌ ها

برخی مواقع هم تراز نبودن دندان ها می تواند علت فک نامتقارن باشد. در واقع در این حالت دندان های شما به فک اجازه نمی دهند که در موقعیت صحیح خود قرار بگیریند.

در این صورت استفاده از بریس ها یا نگهدارنده های ارتودنسی می توانند این مشکل را حل کنند. طول درمان فک نامتقارن در این شرایط حدود ۶ الی ۱۸ ماه است.

عوارض فک نامتقارن چیست؟

 علاوه بر اینکه زاویه فک نامتقارن تاثیرات منفی بر روی چهره شما می گذارد، می تواند باعث بروز مشکلات وسیع دیگری نیز شود که عبارتند از:

• از دست دادن دندان
• ساییدگی دندان ‌ها
• تحلیل لثه
• لق شدن دندان ‌ها
• آسیب ‌دیدگی لثه یا بافت ‌های اطراف آن

شایان ذکر است که این مشکل در موارد شدیدتر می تواند در صحبت کردن، جویدن غذا و تنفس شما نیز اختلال ایجاد کند.

روش های تشخیص فک نامتقارن چیست؟

در صورت تشخیص زودهنگام عدم قرینگی فک، درمان آن نیز سریع تر و راحت تر انجام خواهد شد. به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند فرزندان خود را در سن ۷ سالگی نزد یک دندانپزشک ببرید تا وضعیت فک، دهان، دندان و لثه های آنها را بررسی کند.

دندانپزشک به کمک معاینه و تصاویر رادیوگرافی می تواند هر گونه مشکلی از جمله عدم قرینگی فک و … را تشخیص دهد.

روش های درمان فک نامتقارن چیست؟

پزشک با توجه با شدت و علت بروز این مشکل بهترین روش درمان فک نامتقارن را انتخاب می کند. از جمله روش های درمانی این اختلال عبارتند از:

فیزیوتراپی فک نامتقارن

در برخی مواقع درمان فک نامتقارن با فیزیوتراپی و تقویت عضلات اطراف مفصل فک امکان پذیر است. 

ارتودنسی فک نامتقارن

به احتمال زیاد درباره مزایای ارتودنسی دندان مطالب زیادی به گوشتان خورده است. ارتودنسی علاوه بر برطرف کردن مشکلات ظاهری دندان ها، احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری های دهان و دندان اعم از پوسیدگی دندان و … را نیز کاهش می دهد.

در اکثر مواقع می توان از ارتودنسی به منظور درمان فک نامتقارن استفاده کرد؛ البته این درمان در صورتی موثر است که شدت این عارضه زیاد نباشد و یا اینکه فرد در سنین کودکی یا نوجوانی باشد.

جراحی فک نامتقارن

به کمک جراحی فک می توان بسیاری از مشکلات شدید فکی از جمله انحراف فک و جلو یا عقب بودن فک را درمان کرد. همچنین در برخی مواقع از این روش می توان برای درمان عدم قرینگی فک نیز استفاده کرد.

جراحی فک نامتقارن زمانی انجام می شود که مشکل به حدی جدی و پیچیده باشد که سایر روش های درمان کارساز نباشند. شایان ذکر است که هزینه جراحی فک نامتقارن به نسبت سایر روش های درمان فک نامتقارن بیشتر است و البته از آنجا که این عمل نوعی جراحی محسوب می شود، نمی توان از عوارض جراحی فک هم چشم پوشی کرد.

در صورتی که این عمل توسط پزشک حاذق انجام شود، عوارض آن به حداقل ممکن می رسند، تغییرات چهره بعد از جراحی فک بسیار چشمگیر هستند و تاثیر بسزایی در زیبایی چهره فرد دارد. عمل فک نامتقارن بسته به شدت ناهنجاری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استئوتومی فک بالا (Maxillary osteotomy): این جراحی به منظور اصلاح اپن بایت یا کراس بایت فک بالا انجام می شود. در این روش، جراح سعی می کند فک بالا و دندان ها را به سمت جلو حرکت دهد تا با فک پایین هماهنگ شوند.
•  استئوتومی فک پایین (Mandibular osteotomy): به کمک این جراحی می توان مشکلاتی نظیر اوربایت و جلوزدگی فک پایین را اصلاح کرد.
• ژنیوپلاستی (Genioplasty): از این جراحیبه منظور اصلاح کوچکی یا کجی چانه استفاده می شود.
• سیم کشی فک (Jaw wiring): از سیم کشی فک به منظور هدایت فک به موقعیت خاص یا پشتیبانی از آن در زمان شکستگی یا ترک خوردگی استفاده می شود.