همه چیز درباره ارتودنسی دندان + تصاویر ارتودنسی دندان قبل و بعد
ارتودنسی دندان یکی از تخصصی ترین و بهترین روش ها برای مرتب کردن دندان های کج، به هم ریخته، شلوغ و روی هم رفته است. همچنین به کمک این درمان می توان انواع ناهنجاری فکی اعم از جلوآمدگی و عقب رفتگی فک را نیز درمان کرد.
در این مقاله از وب سایت دکتر کامیار خضری متخصص ارتودنسی در کرج و تهران سعی کرده ایم هر آنچه که می بایست مراجعان و افراد نیازمند به مرتب کردن دندان ها درباره آن بدانند را به زبانی ساده توضیح دهیم. با خواندن مقاله، دید بهتری درباره ارتودنسی و ارتودنتیست ها به دست خواهید آورد.
ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان به انگلیسی (orthodontics) یکی از قدیمی ترین رشته های دندانپزشکی است که به طور اختصاصی به بهبود یا اصلاح موقعیت فک و دندان ها می پردازد. در واقع خود واژه ارتودنسی یک واژه بسیار قدیمی با ریشه یونانی است که از دو جزء ساخته شده؛ ارتو به معنی “راست و درست” و ادون به معنای “دندان”. که در مجموع به زبان ساده می شود صاف و منظم کردن دندان ها؛ این ساده ترین تعریف برای این واژه است.
جالب است که در زبان پارسی باستان به افرادی که موقعیت دندان ها را اصلاح می کردند ارتا دندانپزشک گفته می شده است. (منبع)
مشاوره تخصصی و انجام کلیه درمان های ارتودنسی در کرج و تهران
قبل از هر چیز می توانید در اینجا تعدادی از تصاویر ارتودنسی دندان قبل و بعد بیماران دکتر کامیار خضری متخصص ارتودنسی در کرج و تهران را مشاهده کنید:
برای مشاهده سایر نمونه کارهای دکتر خضری بر روی دکمه زیر کلیک کنید
متخصص ارتودنسی کیست؟
متخصص ارتودنسی دندان که به آن ارتودنتیست هم گفته می شود یک دندانپزشک متخصص است که با گذراندن دوره های خاص و تخصصی، مجوز تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات یا نامنظمی های دندان و ناهنجاری های فکی را دریافت می کند.
دقت کنید که ارتودنیست ها ابتدا دندانپزشکان عمومی هستند که به صورت تخصصی و آکادمیک مهارت ها و دانش ارتودنسی را فرا می گیرند. اما دندانپزشکی که این دوره تخصصی را طی نکرده باشد ارتودنتیست نیست و نمی تواند درمان های ارتودنسی را انجام دهد.
ارتودنسی دندان چگونه انجام میشود؟
مراحل ارتودنسی بر اساس نوع درمان و شدت ناهنجاری دندانی می تواند متفاوت باشد اما به طور کلی مراحل ثابت ارتودنسی به شرح زیر است:
- در جلسه اول که به آن جلسه مشاوره ارتودنسی هم گفته می شود، ارتودنتیست دندان های شما را معاینه می کند و شدت ناهنجاری دندانی، نوع درمان و هزینه ارتودنسی شما را برآورد می کند.
- برای بررسی دقیق تر عکسبرداری از دندان های شما را تجویز می کند.
- قبل از شروع درمان دکتر ارتودنسی وضعیت دهان و دندان شما را بررسی می کند و در صورت وجود هر گونه عفونت دندانی، عفونت لثه و … ابتدا اقدام به درمان آنها می کند و در صورتی که نیاز به کشیدن یک یا چند دندان قبل از ارتودنسی باشد آنها را می کشد.
- در این مرحله ارتودنتیست بر اساس نوع درمان کار را شروع می کند.
ارتودنسی دندان برای چه کسانی است؟
در ساده ترین حالت اگر شما فردی هستید که دندان های نامنظنم، نامرتب یا ناتراز دارید و یا دو فک شما با هم هماهنگی یا همپوشانی مناسبی ندارند، نشان دهنده این است که شما نیاز به درمان ارتودنسی دارید.
این مشکلاتی که در ادامه لیست شده، همگی نیاز به مداخله ارتودنتیست دارند و اگر بدون درمان رها شوند نه تنها بدتر شده، بلکه مشکلات زیاد دیگری نیز پیش می آید:
- کج بودن دندان ها؛ (درباره علت کج شدن دندان ها بیشتر بخوانید)
- ازدحام یا شلوغی دندان ها؛
- روی هم خوابیدن دندان ها؛
- وجود فاصله بین دندان؛ (درباره سایر روش های درمان فاصله بین دندان ها بیشتر بخوانید)
- رویش نامناسب دندان ها؛
- کوتاه یا بلند بودن دندان ها؛
- جلو بودن فک پایین (یا عقب بودن فک بالا)؛
- عدم هموشاپی افقی فک ها؛
همچنین اگر یکی از موارد زیر در خصوص فرزندتان صادق است، باز هم نیاز به مراجعه به یک متخصص ارتودنسی دارید:
- مکیدن بیش از حد انگشتان یا اشیاء پس از دوران شیردهی؛ (معمولا بیشتر از سن ۴ یا ۵ سالگی)
- افتادن زودتر از موعد دندان های شیری؛
- دیر در آمدن دندان دائمی؛
- برخورد ضربه به صورت؛
- کوچک بودن فک بالا؛
- داشتن شکاف لب یا کام؛
- داشتن تنفس دهانی؛
بیشتر بخوانید: درمان تنفس دهانی با ارتودنسی
چه کسانی نمی توانند ارتودنسی کنند؟
یکی از سوالاتی که به کرات پرسیده می شود این است که چه کسانی نمی توانند ارتودنسی کنند؟ در جواب این سوال باید بگوییم که برای انجام ارتودنسی دندان هیچ گونه محدودیت سنی وجود ندارد و تنها شرط لازم برای انجام این درمان داشتن استخوان فک سالم و دندان های دائمی است. با این تفاسیر تنها افرادی که دندان مصنوعی دارند یا به هر دلیلی فک آنها آسیب دیده یا شکسته دارند، نمی توانند ارتودنسی دندان انجام دهند.
مزایای ارتودنسی چیست؟
مواردی که در بالا ذکر شد تنها برخی از مهم ترین مشکلات و ناهنجاری هایی است که نیازمند مداخله دندانپزشکی هستند و باید حتما برطرف شوند. چنانچه این مشکلات برطرف نشود به مرور زمان بدتر و بدتر می شوند.
به عنوان مثال تصور کنید شما فردی هستید که بین دندان هایتان فاصله قابل توجه و زیادی وجود دارد. به مرور زمان با خوردن غذا، دندان قروچه یا مسائل دیگر، نه تنها فاصله بسته نخواهد شد، بلکه منجر به کج شدن دندان ها، افزایش احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه نیز خواهد شد.
اما با برطرف کردن مشکلات نامبرده به کمک ارتودنسی می توانید هم برای همیشه از شر آن ها خلاص شوید و هم سلامتی دهان و دندان خود را حفظ کرده یا ارتقا دهید.
سایر مزایای ارتودنسی به جزء برطرف کردند مشکلات نامبرده عبارتند از:
- افزایش اعتماد به نفس فرد به دنبال منظم شدن دندان ها و اصلاح طرح لبخند؛
- کاهش احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه؛
- بهبود مشخصات چهره مخصوصا در افرادی که مشکلات فکی دارند؛
- کاهش نیاز به پروسه های زیبایی دندان در آینده؛
از چه سنی به بعد باید به متخصص ارتودنسی دندان مراجعه کنیم؟
اگر شما یا فرزند دلبندتان یکی از مشکلات ذکر شده در بخش قبل را دارید می توانید در هر سنی به یک ارتودنتیست مراجعه کنید. البته دقت کنید برای شروع درمان باید بیشترِ دندان ها در قوس فکی وجود داشته باشند.
بنابراین افراد بسیار خردسال یا سالمندانی که بیشتر دندان های خود را از دست داده اند نمی توانند ارتودنسی انجام دهند. به جز این موارد، در هر سنی می توان درمان را آغاز کرد ولی نتایج درمان در سنین پایین تر بهتر و اصولی تر خواهد بود.
مشاوره تخصصی و انجام کلیه درمان های ارتودنسی در کرج و تهران
بهترین سن مراجعه به ارتودنیست چه سنی است؟
تمام ارتودنتیست ها به صورت متفق القول بر این باورند که بازه زمانی ۱۰ تا ۱۴ سالگی بهترین سن مراجعه به مطب های ارتودنسی است. در این سن، هنوز ترکیبی از دندان های شیری و دائمی در دهان کودکان وجود دارد و بهترین سن برای پیشگیری، تشخیص و درمان اولیه ناهنجاری ها یا مشکلات دندان و فکی کودکان است.
تمام والدین می بایست در این سن دست کم یک بار به مطب یک متخصص ارتودنسی دندان کودکان مراجعه کنند تا در صورت وجود هرگونه مشکل با صرف هزینه و زمان کمتر، آن مشکلات را برطرف کنند. در صورت عدم مراجعه در این سنین، والدین باید در سنین بالاتر هزینه، وقت و حوصله بیشتری جهت درمان به خرج دهند.
انواع ارتودنسی دندان
به دلیل تعدد درمان های ارتودنسی ممکن است درمان های انجام شده در این رشته دندانپزشکی را به چند دسته تقسیم کنند. مثلا ممکن است تعدادی از روش های درمانی در چند شاخصه اصلی (مثل مرئی یا نامرئی بودن یا ثابت و متحرک بودن) با هم اشتراک داشته باشند و بنابراین آنها را در یک دسته بندی قرار می دهند.
ما کاری به دسته بندی های فرعی نداریم، اما دو دسته اصلی برای درمان ها در نظر می گیریم. این دو دسته، ارتودنسی متحرک و ارتودنسی ثابت هستند:
- روش های درمانی یا دستگاه هایی که به آن ها ثابت می گوییم، آن هایی هستند که از اول تا زمان صاف و منظم شدن دندان ها به آنها متصل هستند و تنها توسط ارتودنتیست نصب، تنظیم یا برداشته می شوند.
- روش‌ها و دستگاه هایی که قابل جابجا شدن هستند و در طول پروسه منظم کردن دندان ها توسط بیمار نصب، تنظیم یا برداشته می شوند نیز جز دستگاه های متحرک ارتودنسی به شمار می روند.
ارتودنسی ثابت چیست؟
همانطور که در بخش قبلی هم اشاره شد، در این دسته تمام دستگاه ها طی یک جلسه توسط متخصص ارتودنسی به دندان ها متصل می شود و در طول درمان، با کمک متخصص تنظیم می شوند. دستگاه ها تا زمانی که دندان ها صاف و منظم نشوند همچنان روی دندان ها باقی می مانند و در انتها تنها به دست ارتودنتیست برداشته می شوند. تصویر زیر مربوط به عکس ارتودنسی دندان فلزی است.
دلیل نامگذاری آن ها نیز به خاطر ثابت بودنشان یا اتصال ثابت آن ها به دندان ها است. به روش های ثابت در اصطلاح عامیانه سیم کشی دندان یا سیم کشی ارتودنسی هم گفته می شود که البته این اصطلاحِ چندان درستی نیست.
انواع ارتودنسی ثابت
تقریبا بیشتر افرادی که به ارتودنتیست ها مراجعه می‌کنند با روش ثابت، موفق به اصلاح موقعیت دندان ها یا صاف شدن شان می شوند. البته تعدد دستگاه‌های ثابت در ارتودنسی زیاد است و هر کدام برای اصلاح یک مشکل یا دسته ای از ناهنجاری های دندانی و فکی استفاده می شود.
مهم ترین دستگاه های ثابت که برای اصلاح موقعیت دندان ها و فکین در ارتودنسی استفاده می شوند شامل موارد زیر است که با کلیک بر روی هر یک می توانید بیشتر درباره این روش های ارتودنسی دندان ثابت بدانید:
چه وقت هایی و برای چه افرادی از ارتودنسی ثابت استفاده می کنیم؟
تمام افرادی که مشکلات نامرتب بودن دندان دارند می توانند با روش های ثابت درمان شوند. اما اگر شما کسی هستید که مشکل نامرتبی جزئی تا متوسط دندانی دارید تریجیح مان این است با روش متحرک شما را درمان کنیم. زمانی که مشکلات پیچیده تر شود، بهترین روش درمان استفاده از دستگاه های ثابت خواهد بود.
همچنین افرادی که به جز مشکلات پیچیده دندان با ناهنجاری فکی مواجهند احتمالا به جز درمان های ارتودنسی با دستگاه های ثابت، نیاز به جراحی فک خواهند داشت.
ارتودنسی متحرک چیست؟
برعکس دستگاه های ثابت، یک سری دستگاه هستند که لزوماً قرار نیست از ابتدا تا زمان صاف شدن دندان ها، به آنها متصل باشند. این دستگاه ها متحرک هستند و بیمار می تواند حین غذا خوردن (یا خلاصه در زمان های دیگری که موقتاً بودنشان ضروری نیست) آنها را بردارد.
مثلا شما می توانید زمان مسواک زدن یا حضور در یک مراسم مهم که دوست ندارید کسی متوجه درمان شما شود آن ها را بردارید. شناخته شده ترین دستگاه متحرک در ارتودنسی، کلییر الاینرها یا تراز کننده های بی رنگ هستند. آن ها قالب های شفاف و پلاستیکی هستند که روی دندان ها قرار می گیرند و دندان ها را به مرور زمان صاف و منظم می کنند. به این نوع دستگاه های متحرک ارتودنسی نامرئی هم گفته می شود.
انواع ابزارهای ارتودنسی
براکت ارتودنسی
براکت ارتودنسی انواع مختلفی دارد اما عملکرد تمامی آنها تقریبا یکسان است. در سیستم براکت، نگین های براکت به دندان ها چسبیده می شوند و مانند دستگیره عمل می کنند و سیم ارتودنسی این دستگیره ها را می گیرد و دندان ها را به جای اصلی خود می کشد. انواع براکت ها عبارتند از: براکت فلزی، براکت سرامیکی و براکت لینگوال.
الاینر شفاف یا اینویزیلاین
وظیفه این ابزار ارتودنسی هم کاملا مشابه براکت است؛ یعنی دندان ها را به جایگاه اصلی خود هدایت می کند اما در این ابزار از هیچ گونه قطعه فلزی استفاده نشده است و جنس آن از پلاستیک بی رنگ است.
در واقع وقتی گفته می شود که فردی از ارتودنسی شفاف، ارتودنسی نامرئی یا ارتودنسی بی رنگ استفاده می کند منظور همین الاینرها می باشند.
هدگیر ارتودنسی
استفاده از این ابزار بیشتر در گذشته رواج داشته است. معمولا از این ابزار به منظور درمان مشکلات و ناهنجاری های شدید دندانی به خصوص در کودکان استفاده می شد.
هدگیر ارتودنسی بر روی سر قرار می گیرد و از جلو به بخشی از براکت متصل می شود. هدگیر انواع مختلفی دارد که هر کدام برای درمان مشکل خاصی کاربرد دارد.
بایت پلیت
بایت پلیت نوعی دستگاه ارتودنسی متحرک است که بیشتر برای کودکان و نوجوانانی که در سن رشد قرار دارند، استفاده می شود. این ابزار از جنس پلاستیک و کوچک است و از نظر ظاهری شباهت بسیار زیادی به نگهدارنده ارتودنسی (ریتینر) دارد. از جمله کاربردهای بایت پلیت عبارتند از:
- درمان مشکلات اوربایت؛
- در واقع این وسیله اجازه نمی دهد فک بالا هنگام بسته شدن دهان بیش از حد پایین بیاید؛
- نگه داشتن دندان ها در جای خود؛
- جلوگیری از برخورد دندان های فک بالا و پایین برای افرادی که قروچه دندان دارند؛
- ایجاد اصلاحات جزئی در برخی دندان ها؛
الاستیک یا کش ارتودنسی
از کش ارتودنسی برای تسریع روند درمان و جابجایی سریعتر دندان ها در ارتودنسی ثابت استفاده می شود.
هربست
از دستگاه هربست یا ارتودنسی فانکشنال ثابت بیشتر در ارتودنسی دندان نوجوانان و کودکان استفاده می شود. این دستگاه بر روی دندان های آسیاب در فک بالا قرار می گیرد و با یک میله در امتداد به دندان های فک پایین متصل می شود. فشار خفیفی که این دستگاه وارد می کند منجر به اصلاح تناسب بین دندان ها و فکین می شود.
وسیع کننده کام
از وسیع کننده کام برای پهن تر کردن سقف دهان در سن رشد استفاده می شود تا فضای بیشتری در قوس دندانی ایجاد شود و مشکل تنگی کام رفع شود.
نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر
از نگهدارنده ارتودنسی یا ریتنر پس از درآوردن براکت ارتودنسی (اتمام درمان ارتودنسی) استفاده می شود تا دندان ها در موقعیت جدید خود ثابت شوند.
فضا ساز یا جدا کننده ارتودنسی
فضا ساز یا جدا کننده ارتودنسی یک قطعه پلاستیکی یا فلزی کوچک است که مابین دو دندان آسیاب قرار گرفته می شود تا کمی بین آنها فاصله ایجاد کند. در واقع هدف از ایجاد فاصله بین دو دندان آسیاب این است که ارتودنتیست بتواند حلقه فلزی براکت را دور دندان آسیاب متصل کند.
فضا نگهدار
از فضانگهدار که انواع مختلفی دارد به منظور حفظ طول قوس دندانی پس از افتادن دندان شیری استفاده می شود تا فضای کافی برای رشد دندان دائمی باقی بماند.
عوارض ارتودنسی دندان چیست؟
بسیاری سوال می پرسند که آیا ارتودنسی عوارض دارد؟ در جواب این افراد باید بگوییم که به طور قطع خیر!
درمان های ارتودنسی جز سود و منفعت و کمک به حفظ سلامت دهان و دندان هیچ گونه خطری ندارند. همانطور که چند بار دیگر در مقاله ذکر شد، برعکس اگر این درمان ها صورت نگیرد امکان دارد که مشکلات بدتر شده و سلامت دهان و دندان به خطر بی‌افتد.
اینکه گفته می شود ارتودنسی باعث لق شدن دندان ها یا مشکلات لثه می شود؛ کاملا نادرست است. گاهی اوقات هم می گویند این درمان ها موجب زرد شدن دندان ها می شوند که البته این موضوع طبیعی است و بعد از درمان برطرف خواهد شد.
آیا ارتودنسی دندان درد دارد؟
در واقع وجود درد و ناراحتی خفیف در طول درمان ارتودنسی امری طبیعی است. درمان های ارتودنسی مثل نصب براکت ها و سیم بر روی دندان ها، نصب دستگاه های ثابت و متحرک و برداشتن آنها ممکن است دردی خفیف به همراه داشته باشد.
در واقع درد ارتودنسی به عواملی مختلفی بستگی دارد که شامل سن، آستانه درد فرد، نوع روش درمانی، میزان نیروی وارد شده، میزان استرس و تجربه های قبلی بیمار است.
نتیجه یکی از مطالعات نشان می دهد که حدود ۹۵ درصد از بیماران تجربه درد ارتودنسی را داشته اند و به نقل از بیماران این درد در عرض ۴ ساعت پس از نصب دستگاه ارتودنسی شروع می شود و در طول ۲۴ ساعت بعدی افزایش می یابد اما به مرور در عرض یک هفته این درد کمتر می شود.
هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟
برآورد هزینه ارتودنسی بنا به دلایلی کمی متفاوت تر از سایر پروسه های دندانپزشکی است. مثلاً پروسه‌های زیبایی دندان (مانند لمینت دندان یا ونیر کامپوزیت و …) معمولاً هزینه های ثابتی دارند و در مدت زمان کمتری انجام می شوند. اما چون روش های مرتب کردن دندان ها گسترده و متفاوتند و از همه مهمتر (نیازمند مدت زمان طولانی هستند)، هزینه های متفاوتی دارند. شایان ذکر است که ارتودنسی دندان قیمت نسبتا بالایی به نسبت سایر خدمات دندانپزشکی دارد؛ زیرا یک درمان تخصصی و همچنین زمان بر است.
بهترین کار برای برآورد هزینه درمان های ارتودنسی مراجعه حضوری به مطب متخصص است. شما با یک معاینه تخصصی و انتخاب روش درمان می توانید از هزینه های دقیق درمان مطلع شوید و برای مسیر درمان برنامه ریزی کنید.
اما برای اینکه بدانید هزینه ارتودنسی به چه فاکتورهایی بستگی دارد بهتر است فهرست کوتاهی از مهم‌ترین فاکتورها و عوامل موثر در درمان را برای تان لیست کنیم:
- تخصص دندانپزشک؛
- شدت مشکل شما؛
- سن و سال شما؛
- منطقه جغرافیایی و شهری که در آن زندگی می کنید؛
- طول دوره درمان؛
- نوع و روش درمان یا دستگاه های بکار رفته برای درمانتان؛
بیشتر بخوانید: لیست آخرین تعرفه خدمات دندانپزشکی ۱۴۰۳
من نیاز به درمان ارتودنسی دارم چکار کنم؟
همین که وقت گذاشتید و این مقاله را تا انتها خواندید نشان می دهد به فکر منظم کردن دندان هایتان هستید و می خواهید گامی برای درمان مشکلات فکی و دندانی خود بردارید. اکنون برای آغاز درمان تنها یک گام دیگر باید بردارید و آن گام، پیدا کردن یک متخصص ارتودنسی خوب مراجعه به مطب او است.
چنانچه ساکن کرج یا تهران هستید می توانید برای یک ویزیت تخصصی و رایگان به مطب دکتر امیرکامیار خضری مراجعه کنید. شما می توانید با شماره تماس های درج شده در سایت تماس بگیرید و یا اینکه به سادگی هرچه تمام تر روی دریافت نوبت آنلاین کلیک کنید تا ما در اولین فرصت ممکن با شما تماس بگیریم.
مشاوره تخصصی و انجام کلیه درمان های ارتودنسی در کرج و تهران
عکس ارتودنسی دندان قبل و بعد
در ادامه می توانید سایر تصاویر ارتودنسی دندان قبل و بعد مراجعه کنندگان دکتر امیرکامیار خضری متخصص ارتودنسی را ببینید:
سوالات رایج
بله، امروزه درمان های ارتودنسی فقط مختص کودکان و نوجوانان نمی باشد و بسیاری از بزرگسالان که به زیبایی لبخند خود اهمیت می دهند نیز به شرط سلامت بودن بافت های اطراف دندان (لثه ها و بافت پریودنتال) می توانند از مزایای این درمان در زیباترشدن لبخند و چهره خود، بهره ببرند.
بعد از درمان ارتودنسى با گذشت زمان کمى دندان ها حرکت خواهند کرد و این مسئله در افرادى هم که ارتودنسى نکرده اند اتفاق می افتد ولى بازگشت به حالت اول وجود ندارد.
برخی تصور می کنند که مدت زمان ارتودنسی ۱ سال یا حتی بیشتر است اما همیشه این طور نیست طول درمان ارتودنسی به طور تقریبی بین ۶ الی ۳۶ ماه طول می کشد و طول دوره درمان هر کسی نسبت به فاکتورهای مختلفی متفاوت است.
بهترین سن ارتودنسی دندان ۱۰ تا ۱۴ سالگی است.
انواع ارتودنسی دندان شامل ارتودنسی متحرک و ثابت است که هر کدام از این روش ها نیز انواع مختلفی دارند.
