دیپ بایت چیست و روش درمان آن چگونه است؟

دیپ بایت دندان به انگلیسی (Deep Bite) نوعی اوربایت دندان است. این عارضه که شدیدتر از اوربایت دندان است در افراد زیادی وجود دارد. دیپ بایت دندان به نوعی حتی شایعترین عارضه و مال اکلوژن در میان افراد خردسال است. افرادی که با درجات مختلف اوربایت دندان مواجه هستند معمولا صورت ایده آلی ندارند زیر صورتشان از شکل و ظاهر واقعی دور است. درمان دیپ بایت به روش های مختلف ارتودنسی میتواند هم جنبه درمانی داشته باشد و هم جنبه زیبایی زیرا با درمان ارتودنسی، طرح لبخند افراد درگیر, دگرگون شده و صاحب یک لبخند جذاب خواهند شد.

دیپ بایت چیست؟ (تعریف دندانپزشکی و کامل این اوربایت)

همانطور که در مقدمه نیز گفته شد دیپ بایت دندان در اصل یک نوع ناهنجاری ساختاری فکین است که نمونه ساده تر آن اوربایت دندان است. در حالت نرمال فکین بالا و پایین با هم هماهنگ بوده و همدیگر را میپوشانند. جز اینکه فک فوقانی چند میلیمتر  جلوتر از فک تحتانی است، در حالت عادی هیچ مشکلی متوجه این موقعیت فک ها نیست. اما زمانی که فک بالا نزدیک ۳ میلی متر جلوتر از فک پایین باشد میگوییم که شخص اوربایت دارد.

حال اگر این عدد، بین ۴ تا ۱۰ سانتی متر باشد می گوییم شخص اوربایت شدید یا دیپ بایت دندان دارد. در این مشکل، گاهی اوقات فک بالا به قدری از فک پایین جلوتر است که دندان های فک پایین، از جلو ،به کلی پشت دندان های فک بالا پنهان شده اند.

علت دیپ بایت چیست؟

به طور کلی در اغلب موارد اوربایت و نمونه شدیدتر آن ژنتیکی هستند و از والدین به ارث برده می شود. به عبارتی اگر شما در خانواده خودتان شخصی می شناسید که اوربایت شدید دارد احتمالا در نسل های آینده شما هم، چنین چیزی رخ دهد. مشکلات ژنتیکی در برخی افراد باعث می شود که فک بالا زودتر رشد کرده و بزرگ شود و یا اینکه فک پایین از نظر رشد بسیار کند است.

به طور کلی مهمترین علت ایجاد اوربایت شدید دندان عبارتند از:

• بزرگ بودن غیرطبیعی فک بالا
• بزرگ بودن اندازه و سایز دندان های فک بالا
• عدم تشکیل صحیح فک طی دوره رشد استخوانی
• میکیدن پستانک و انگشت بعد از دوره شیرخوارگی
• عادت به جویدن اشیاء سفت و سخت مانند ناخن، یخ، مداد و ..

عوارض دیپ بایت دندان چیست؟ (مشکلات و عوارض ناشی از این مال اکلوژن)

این عارضه مشکل شدیدی است که روی عملکردهای مختلف دهان و دندان و حتی تنفس تاثیر میگذارد. مشکل در جویدن، دشواری در صحبت کردن و حتی سخت نفس کشیدن تنها تعدادی از عوارض دیپ بایت دندان هستند. کسانی که از این  مشکل رنج میبرند معمولا صورتی گرد و کوتاه دارند و ظاهرشان به مراتب مسن تر و پیرتر از سن و سال واقعی آن ها است.

نحوه تشخیص دیپ بایت چگونه است؟

یکی از مهمترین دلایلی که دندانپزشکان توصیه می کنند کودکان را از سنین کم و پایین به مطب یا کلینیک دندانپزشکی کودکان ببرید این است که با تشخیص به موقع و زودهنگام مشکلات دهان و دندان کودکان را برطرف کنند. زمانی که شما از همان دوران کودکی مطابق برنامه، به یک متخصص دندانپزشکی اطفال یا کودکان بروید دیپ بایت از همان ابتدا تشخیص داده شده و درمان می شود.

علاوه بر ویزیت منظم دندانپزشکی، برخی علائم و نشانه ها وجود دارد که از روی آن ها می توان به موقع اوربایت شدید دندان را تشخیص داد. این علائم عبارتند از:

• احساس دردی مزمن در استخوان فک
• سردرد (اغلب حین غذا خوردن یا بعد از آن به دلیل تحریک اعصاب)
• براکسیسم یا دندان قروچه
• تحلیل رفتن مینای دندان
• سخت جویدن غذا و بروز مشکلات گوارشی
• دشواری در بلع مواد غذایی
• مشکل در صحبت کردن و ادای کلمات

چنانچه یک یا تعدادی از این علائم را دارید بهتر است ابتدا به یک کلینیک دندانپزشکی عمومی مراجعه کنید و یا اینکه مستقیما به یک متخصص ارتودنسی خوب سر بزنید.

دلیل نیاز افراد به درمان آن چیست؟

شاید خیلی ها فکر کنند که درمان دیپ بایت تنها جنبه ظاهری و زیبایی دارد. اما حقیقت این است که این مال اکلوژن عوارضی به مراتب بدتر از مشکلات زیبایی برای افراد به وجود می آورد. برخی از مهم ترین دلایل درمان دیپ بایت عبارتند از:

• تا زمانی که این مال اکلوژن باشد دندان قروچه نیز وجود دارد. این کار باعث سایش دندان ها میشود که در نهایت مینای دندان تحلیل رفته و باید ترمیم شود.
• با گذشت زمان وضعیت غیرطبیعی فک بالا باعث ایجاد آسیب به مفاصل فک می شود.
• این مشکل به درد فک، سردرد و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی منجر خواهد شد.
• ممکن است در باز کردن یا بستن کامل دهان خود مشکل داشته باشید.
• از همه مهمتر اوربایت شدید می‌تواند در بروز آپنه خواب نقش داشته باشد.

روش های درمان دیپ بایت در بزرگسالان و کودکان

فرقی نمی کند که شما چه سنی داشته باشید، کودک یا بزرگسال، در هر صورت متخصصان ارتودنسی میتوانند با انواع روش های ارتودنسی مانند ارتودنسی متحرک ، نامرئی، ثابت و … اقدام به درمان مال اکلوژن دیپ کنند. اما بهترین سن برای اصلاح این مشکل دوره کودکی است زیرا استخوان فک هنوز به رشد و تکامل نهایی خود نرسید و راحت تر می توان هر نوع مال اکلوژنی را در این سنین اصلاح کرد.

اولین هدف از درمان دیپ بایت هماهنگ و تراز کردن فک ها  و دندان ها با یکدگیر است. برای رسیدن به این هدف، ما معمولا از بیش از یک روش درمانی استفاده می کنیم. یعنی ممکن است نیاز باشد چندین روش  ارتودنسی برای حل این مشکل مورد استفاده قرار بگیرند.

اولین خط درمان برای اصلاح این اوربایت شدید استفاده از پالاتال اکسپندر یا وسیع کننده های کام است. علاوه  بر این دستگاه ارتودنسیریال توربو براکت ها نیز میتوانند در آغاز درمان مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده از این دستگاه های ارتودنسی باعث می شود فضا برای رشد دندان های خلفی باز شده و کم کم شدت مشکل کمتر شود.

سایر گزینه های درمان اوربایت شدید عبارتند از:

• سایر درمان های ارتودنسی ثابت (بریس ها) نیز به درمان دیپ بایت کمک می کنند. اگر مشکل خیلی شدید باشد از بریس ها و براکت های فلزی برای درمان استفاده می شود و اگر مشکل هنوز خیلی کوچک باشد و یا دیپ بایت خفیف باشد می توان از ارتودنسی متحرک و نامرئی مانند اینویزیلاین ها نیز برای درمان استفاده کرد.
• چنانچه علت ایجاد دیپ بایت کوچک بودن فک پایین باشد و این فک به درستی و کاملا رشد نکرده باشد از دستگاه هایی برای تحریک رشد استخوان استفاده می شود.
• چنانچه شخصی در کودکی مشکل دیپ بایت خود را درمان نکرده باشد و اکنون در سنین میانسالی باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی ارتودنسی یا جراحی ارتوگناتیک داشته باشد.
• درمان اوربایت شدید تنها محدود به برگرداندن فک ها و دندان ها به حالت طبیعی نیست بلکه نیاز به پروسه های زیبایی نیز وجود دارد. زیرا دیپ باعث ایجاد آسیب به دندان ها می شود و برای ترمیم دندان ممکن است نیاز به روش های دندانپزشکی ترمیم و زیبایی از جمله انواع ونیر دندان (انواع لمینت دندان، ونیر کامپوزیت و …)، تاج و … باشد.

سوالات متداول دیپ بایت