کراس بایت دندانی چیست و چگونه اصلاح می شود؟
این مال اکلوژن معمولا با آندربایت اشتباه گرفته می شود و خیلی ها فکر می کنند این دو ناهنجاری یک نوع هستند. اما هر دوی آن ها در واقع مال اکلوژن های متفاوتی هستند. هر دو نیازمند درمان هستند اما درمان آن ها نیز کاملا متفاوت است. این مقاله را بخوانید تا بدانید که دقیقا کراس بایت چیست و چکونه آن را درمان یا اصلاح می کنند.
کراس بایت دندانی چیست؟
زمانی که دندان های فک بالا با دندان های فک پایین یک فرد هم راستا نباشند، اصطلاحا می گویند که او کراس بایت دندان دارد. این مشکل معمولا ژنتیکی است اما بر اثر برخی مسائل غیر ژنتیکی و ارثی هم میتواند رخ دهد. برای مثال اگر دندان های دائمی یک کودک پیش از افتادن دندان های شیری جوانه بزنند این مشکل می تواند رخ دهد.
انواع کراس بایت چیست؟
انواع کراس بایت دندان شامل کراس بایت خلفی، کراس بایت قدامی و کراس بایت گونه ای (کراس بایت یک طرفه و دو طرفه) تقسیم می شود که در ادامه درباره آنها بیشتر صحبت خواهیم کرد.
کراس بایت قدامی چیست؟
در نوع کراس بایت قدامی، دندان های جلویی فک بالا، پشت دندان های جلویی فک پایینی شما قرار می گیرند. این نوع بیشتر شبیه به آندربایت است اما دقیقا عین هم نیستند و تفاوت های شاخصی با هم دارند.
کراس بایت خلفی چیست؟
کراس بایت خلفی دقیقا بر عکس قدامی است. به عبارتی، دندان های جلویی فک بالا روی دندان های جلویی فک پایینی قرار می گیرند.
کراس بایت گونه ای چیست؟
کراس بایت گونه ای ممکن است یک طرف را تحت تاثیر قرارد هد که به این حالت کراس بایت یک طرفه گفته می شود و در صورتی که دو طرف دهان را تحت تاثیر قرار دهد به آن کراس بایت دو طرفه گفته می شود. به طور کلی کراس بایت گونه ای به نسبت دو مورد قبلی بسیار نادر است و زمانی اتفاق می افتد که دندان های یک طرف یا دو طرف دهان فرد با ردیف پایین انطباق ندارند و به گونۀ فرد نزدیک هستند.
مشاوره تخصصی و انجام کلیه درمان های ارتودنسی در کرج و تهران
علت
همانطور که اشاره شد، اصلی ترین علت کراس بایت ژنتیک و مسائل ارثی است. اما به جز این دو مورد، علل دیگری نیز وجود دارند که در شکل گیری این مال اکلوژن نقش دارند. با برخی از این علل در ادامه آشنا خواهید شد.
تاخیر در رویش دندان ها یا رویش غیر معمولی آن ها
ما به طور معمول در تمام انسان ها شاهد آن هستیم که دندان های شیری رویش می کنند، سپس می افتند و بعد از افتادن آن ها دندان های دائمی جایگزین می شوند. با این وجود برخی موارد ممکن است درحالی که هنوز دندان های شیری نیافتاده باشند، دندان های دائمی جوانه بزنند. اگر چنین شود، دندان های فک بالا و پایین با هم تراز و هماهنگی خود را از دست داده و کراس بایت دندان اتفاق می افتد.
میکیدن انگشت شست
برخی از کودکان عادت دارند که انگشت های خود مخصوصا انگشت شست را می مکند. این کار شاید سرگرم کننده و تسکین دهنده باشد اما مشکلات متعددی برای کودک به وجود خواهد آورد. یکی از این مشکلات کاهش پهنای سقف دهان یا کام است و تغییر موقعیت و وضعیت رشد فک است و دیگری مشکل کراس بایت.
تنفس دهانی
زمانی که از بینی نفس میکشیم، زبان معمولا در حال استراحت است و به کام دهان هیچ فشاری وارد نمیکند. اما اگر به جای تنفس از بینی، تنفس دهانی داشته باشیم همه چیز متفاوت خواهد بود.
برخی از کودکان عادت دارند که از دهان نفس بکشیند. اینکار باعث متورم شدن لوزه ها میشود، این وضعیت میتواند باعث تحریک زبان شده و کودک حین نفس کشیدن زبان خود را به سقف دهان میزند. درنتیحه این اتفاقات ممکن است کراس بایت ایجاد شود.
بیشتر بخوانید:
درمان کراس بایت: این مال اکلوژن را چگونه درمان میکنند؟
این عارضه هرچقدر هم که شدید باشد باز هم قابل درمان است و می توان به راحتی با کمک متخصصان دندانپزشکی آن را اصلاح کرد. رایج ترین درمان کراس بایت عبارتند از:
وسیع کننده کام
وسیع کننده کام یا پالاتال اکسپندر، یک دستگاه ارتودنسی است که به سقف دهان چسپیده و به وسیع و پهن کردن کام کمک می کند. طول درمان این روش بین ۱ الی ۲ سال است.
ارتودنسی ثابت با بریس
ارتودنسی ثابت با بریس بیشتر برای درمان کراس بایت در کودکان انجام می شود. متخصصان ارتودنسی با کمک براکت ها و بریس های ارتودنسی می توانند با موفقیت اقدام به درمان کراس بایت کنند.
اینویزیلاین
الاینرهای شفاف یا اینویزیلاین ها نوعی ارتودنسی متحرک نامرئی هستند که بدون مشخص بودن آنها بر روی دندان ها باعث مرتب شدن دندان ها می شوند.
هدگیر ارتودنسی
هدگیر ارتودنسی بر روی سر بیمار قرار می گیرد و با سیم هایی به دندان متصل می شوند و به واسطه نیرویی که بر روی دندان ها و فک بیمار وارد می شود اختلالاتی مثل کراس بایت قابل درمان می باشند.
عمل جراحی فک
در صورتی که روش های گفته شده موثر نباشند و بیمار در سن رشد نباشد؛ جراح با وسیع کردن کام و همچنین هم تراز کردن دو فک می تواند عارضه کراس بایت فرد را اصلاح کند.
همه روش های درمانی بالا می توانند کمی آزار دهنده یا نارحت کننده باشند اما خوشبختانه روش های بسیار کارآمدی برای حل و درمان کراس بایت هستند.
اگر این مال اکلوژن را درمان نکنیم چه اتفاقی می افتد؟
متخصصان دندانپزشکی در مورد اینکه کدام گزینه درمانی برای درمان کراس بایت مناسب است و یا اینکه در چه سنی باید شخص درمان شود با هم اتفاق نظر ندارند اما همه آن ها معتقدند این عارضه باید در هر صورت درمان و اصلاح شود.
دلیل اصرار متخصصان دندانپزشکی مخصوصا متخصص ارتودنسی بر اصلاح کراس بایت این است که این عارضه میتواند باث بروز مشکلات زیر شود و به مرور زمان حتی بدتر و جدی تر هم خواهد شد:
- پاره شدن لثه ها و یا افزایش احتمال عفونت آن ها
- درد دندان
- درد گونه ها
- سردرد
- مشکلات گفتاری
- مشکل جویدن
- و …
بنابراین اگر مشکل کراس بایت درمان نشود، می تواند در نهایت منجر به ناهماهنگی بیشتر فک ها و مشکلات مفاصل فک ها شود. به همین دلیل صحبت کردن با یک متخصص دندانپزشکی مثل دندانپزشک عمومی، متخصص ارتودنسی یا جراح دهان و دندان بسیار مهم است زیرا آن ها میتوانند درباره شدت مشکل و نحوه درمانش به شما مشاوره داده و آن را اصلاح کنند.
برای درمان کراس بایت فرزندم به کجا مراجعه کنم؟
اگر فکر می کنید فرزند شما دارای درجاتی از کراس بایت دندان است باید به یک متخصص دندانپزشکی و ترجیحا یک متخصص ارتودنسی خوب در کرج یا هر شهر و منطقه ای که در آن ساکن هستید؛ مراجعه کنید. متخصص ارتودنسی میتواند با بررسی دقیق ساختارهای دهان و دندان کودکتان مشکل را تشخیص داده و شدت آن را تخمین میزند. سپس با کمک روش های مختلف ذکر شده در این مقاله اقدام به درمان کراس بایت می کند. چنانچه در کرج و یا در تهران هستید و فرزندتان با این مشکل مواجه هست میتوانید برای ارزیابی، مشاوره و درمان به کلینک تخصصی دکتر کامیار خضری مراجعه کنید.
