ازدحام یا شلوغی دندان ها؛ از دلایل تا درمان آن
ازدحام یا شلوغی دندان ها علاوه بر تاثیراتی که بر زیبایی چهره و لبخند دارد عوارضی مثل پوسیدگی دندان، عفونت لثه و سایر مشکلات دهان و دندانی را به دنبال دارد.
در این سری از مقالات دکتر خضری قصد داریم به روش های درمان ازدحام و شلوغی دندان ها بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
ازدحام یا شلوغی دندان ها چیست؟
ازدحام یا شلوغی دندان ها (اور کراودینگ) به معنای جابجایی نادرست دندان ها به دلیل کمبود فضا در فک و دهان است. این مشکل اصولا باعث ناترازی و کج شدن دندان ها می شود و آنها را از جایگاه اصلی خودشان منحرف می کند.
شلوغی دندان ها در فک بالا یا پایین یکی از مشکلات رایج در بین کودکان و بزرگسالان است. در کودکان وقتی که دندان شیری می افتد دندان های دائمی شروع به رشد می کنند و ازدحام دندان ها به چشم می آیند. در بزرگسالان نیز عدم فضای کافی در فک باعث شلوغی دندان ها می شود.
شدت ازدحام و شلوغی دندان ها
قبل از اقدام به هر گونی درمانی برای شلوغی دندان ها، بررسی دقیق و شناخت میزان شدت این مشکل الزامی است.
متخصص ارتودنسی در مرحله مشاوره ارتودنسی میزان شلوغی دندان های فک بالا و پایین را ارزیابی می کند. برای این بررسی نیاز به معاینه فیزیکی و همچنین تصویربرداری از دهان و دندان مثل اشعه ایکس و اسکن سه بعدی است.
متخصص ارتودنسی با بررسی دقیق این تصاویر می تواند میزان شلوغی و پیچیدگی مشکلات دندانی را تشخیص دهد. اطلاعاتی که از این تصاویر و اسکن ها به دست می آید به ارتودنتیست کمک می کند تا بهترین راهکار برای درمان شلوغی دندان ها انتخاب کند.
شدت ازدحام یا شلوغی دندان ها شامل انواع زیر است:
شلوغی خفیف دندان ها
زمانی گفته می شود که شلوغی دندان های فردی خفیف است یعنی فضای خالی بین دندان ها کمتر ۳ میلی متر است. در این حالت دندان ها به طور نسبی به یکدیگر نزدیک هستند و درمان ازدحام یا شلوغی دندان ها کار چندان سختی نخواهد بود.
شلوغی متوسط دندان ها
شلوغی متوسط دندان ها به این معناست که دو یا سه دندان ناهماهنگ باشند و فضای از دست رفته در فک بین ۳ الی ۵ میلی متر باشد. در این صورت دندان ها به طور قابل ملاحظه ای به یکدیگر نزدیک هستند و ناترازی دندان ها نسبتا قابل مشاهده است.
شلوغی شدید دندان ها
افرادی که مبتلا به شلوغی شدید دندان هستند، دندان هایشان خارج از خط فک قرار دارند و نیاز به فضای بیش از ۶ میلی متر خواهند داشت. در این حالت دندان ها به وضوح خارج از محل طبیعی قرار گرفته اند و باعث ایجاد فشار بر روی سایر دندان ها و لثه ها می شود.
دلیل ازدحام یا شلوغی دندان ها چیست؟
از جمله دلایل شلوغی دندان ها عبارتند از:
مسائل وراثتی
افراد مبتلا به کراودینگ دندانی اصولا فک کوچک را از مادر و دندان های بزرگ را از پدر خود به ارث می برند. این مشکلات منجر به کمبود فضا در قوس دندانی و در نهایت شلوغی دندان ها می شود.
کوچک بودن فک
در برخی مواقع علت شلوغی و ازدحام دندان ها، کوچک بودن فک یا رشد ناقص فک است.
بزرگ بودن دندان ها
گاهی فک به اندازه کافی رشد کرده است اما دندان ها بسیار بزرگ هستند و منجر به شلوغی دندان ها و به هم ریختگی آنها می شود.
عادات غلط
عادات غلطی مثل مکیدن انگشت، خودکار، ناخن و … منجر به نامنظم شدن و کج شدن دندان ها می شوند.
تغذیه نامناسب
تغذیه نامناسب به خصوص در کودکان منجر به رشد ناکافی فک بالا و پایین و در نتیجه نامنظم شدن دندان ها می شود.
وجود دندان اضافه
وجود دندان اضافه در فک منجر به کراودینگ دندانی می شود. دندان های اضافی در فک بالا یا پایین به سایر دندان ها فشار وارد می کنند که نتیجه آن ازدحام یا شلوغی دندان ها خواهد بود.
علائم ازدحام یا شلوغی دندان ها چیست؟
علائم ازدحام یا شلوغی دندان ها خفیف یا شدید است که شامل موارد زیر می باشد:
- ناترازی دندان ها؛
- بروز مشکلات و بیماری های لثه؛
- انحراف دندان ها از جایگاه اصلی خود؛
- ایجاد تغییراتی در ظاهر صورت؛
- گاز گرفتن مکرر زبان و داخل گونه ها؛
- ایجاد مشکلات در هنگام گاز گرفتن یا جویدن؛
- اختلالات گفتاری مثل نوک زبانی صحبت کردن؛
- نفس کشیدن از دهان به جای بینی؛
عوارض ازدحام و شلوغی دندان ها چیست؟
شلوغی دندان ها علاوه بر تاثیراتی که بر زیبایی چهره دارد، سلامت دهان و دندان را هم تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله عوارض شلوغی دندان ها عبارتند از:
- شلوغی دندان ها مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را دشوار می کند که همین مشکل منجر به پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه می شود.
- نامنظمی دندان ها احتمال تشکیل پلاک دندانی را افزایش می دهد.
- به هم ریختگی دندان ها منجر به ساییدگی دندان ها می شود.
- ناترازی دندان ها باعث بروز اختلالات مفصل گیجگاهی فکی می شود که علائمی مثل سردرد و درد فک را به دنبال دارد.
- شلوغی دندان ها ممکن است ادای برخی از کلمات را برای فرد مشکل کند و منجر به بروز مشکلات گفتاری شود.
- کجی و شلوغی دندان ها به دلیل تحت تاثیر قرار دادن زیبایی چهره و لبخند منجر به کاهش اعتماد به نفس فرد می شود.
مزایای درمان شلوغی دندان ها چیست؟
درمان شلوغی دندان ها نه تنها باعث اصلاح طرح لبخند می شود، بلکه مزایای بسیار زیادی هم برای سلامت دهان و دندان ها دارد که از جمله این مزایاها عبارتند از:
- با مرتب شدن دندان ها، رعایت بهداشت دهان و دندان راحت تر خواهد بود و در نتیجه ریسک پوسیدگی دندان و بیماری های لثه کاهش پیدا می کند.
- بهبود عملکرد کلی دهان و دندان مانند گاز گرفتن و جویدن.
- مرتب کردن دندان ها باعث درمان مشکلات گفتاری فرد می شود.
روش های درمان ازدحام یا شلوغی دندان ها چیست؟
با توجه به میزان شلوغی دندان ها درمان های مختلفی برای آن در نظر گرفته می شود که عبارتند از:
درمان های ونیری
در صورتی که میزان به هم ریختگی دندان ها جزئی باشد، دندانپزشک می تواند با کمک ونیرهای دندانپزشکی که پوسته های نازک و همرنگ دندان ها هستند این مشکلات را برطرف کنند.
از جمله درمان های ونیری که برای برطرف کردن مشکلات شلوغی دندان ها استفاده می شود لمینت دندان و کامپوزیت دندان است.
ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان یک روش تخصصی برای درمان ازدحام یا شلوغی دندان هاست. از جمله روش های ارتودنسی دندان برای اصلاح این مشکلات دندانی عبارتند از:
ارتودنسی فلزی
در این روش متخصص ارتودنسی با استفاده از بریس ها و سیم های فلزی که به جلوی دندان ها چسبیده می شود منجر به درمان به هم ریختگی دندان ها می شود.
ارتودنسی فلزی یکی از قدیمی ترین و رایج ترین روش های درمان شلوغی بیش از حد دندان ها می باشد. شایان ذکر است که در اکثر مواقع انتخاب متخصصین ارتودنسی، برای ارتودنسی دندان کودکان بریس های فلزی است؛ زیرا این فلزها استحکام بسیار بالایی دارند و نگهداری از آنها به دلیل اینکه ارتودنسی ثابت هستند نیز راحت تر است.
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی یکی از بهترین روش های ارتودنسی دندان است که در بین بزرگسالان طرفداران زیادی دارد. در این روش به جای استفاده از بریس ها و سیم های فلزی از بریس ها و سیم های سرامیکی و شفاف استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی دندان بزرگسالان
ارتودنسی لینگوال
در صورتی که تمایلی به دیده شدن بریس ها و سیم های فلزی بر روی دندان هایتان ندارید می توانید از بریس های لینگوال که به پشت دندان ها چسبیده می شوند استفاده کنید.
ارتودنسی دیمون
ارتودنسی دیمون یکی از جدیدترین روش های ارتودنسی دندان است که به دلیل خود تنظیم بودن بریس ها طول درمان کوتاه ترین به نسبت روش های سنتی دارند.
بیشتر بخوانید: طول درمان ارتودنسی چقدر است؟
الاینر ارتودنسی
الاینر ارتودنسی نوعی ارتودنسی نامرئی است. در این روش از پلاک های شفاف ارتودنسی متحرک برای اصلاح ازدحام و شلوغی جزئی تا متوسط دندان ها استفاده می شود.
